Als afsluiter van een taptoe worden er vaak een aantal gezamenlijke stukken ten gehore gebracht. Meestal staat het koraal ‘Blijf bij mij Heer’ en het Wilhelmus op het programma. Dit alles wordt meestal geleidt door de tambour-maître van het korps die de taptoe organiseert. Om dat dirigeren kan ik me als slagwerker, die tijdens deze twee liederen niet hoeven te spelen, altijd kostelijk vermaken.

Iedere tambour-maître (of dirigent) dirigeert weer anders. Voor het aanzetten van de instrumenten maakt de ene dirigent met zijn handen als het ware een grote ‘U’; de andere slaat een groot Zorro-teken voordat de instrumenten de lucht in moeten. Je voelt de twijfel op het veld en om mij heen worden inderdaad op drie verschillende momenten de mondstukken aan de lippen gezet.

Dan komt het aftellen.

Het aftellen is net zo’n onzeker gebeuren. Sommige dirigenten hebben er een handje van om eerst een half toneelstuk op te voeren voordat er daadwerkelijk ingezet kan worden. Zouden ze last van stuiptrekkingen hebben? Of hebben ze jeuk op hun rug?

Tijdens de liederen gaan ze vaak helemaal uit hun dak; de meest vreemde figuren worden in de lucht getekend. Ik denk wel eens; geef ze een kwast in hun hand en Vincent van Gogh kan inpakken en wegwezen. Ook een klodder klei zou niet misplaatst zijn; ik weet zeker dat er de meest prachtige potten worden geboetseerd tijdens het zwaaien van hun armen. Soms zie ik ze ook voor me als verkeersregelaar op een druk kruispunt of als marshaller die al bordjeszwaaiend een vliegtuig binnenhaalt op Schiphol Airport.

Ik heb het voorrecht dat ik als slagwerker daar keer op keer op mijn gemak van kan genieten. Wel vraag ik me soms af waar toch de klassieke dirigent is gebleven die doet waar het om draait: het tempo en de dynamiek aangeven op een manier dat iedereen het snapt. Simpel heen en weer bewegen met een of twee armen is daarvoor toch voldoende? Of zit er dan te weinig gevoel in?

Afijn, voor mij staat het in ieder geval vast: dirigenten zijn niet alleen maar dirigent. Kunstenaars zijn het.

V.